อุเทน เตชะไพบูลย์ (3 มกราคม พ.ศ. 2456 - 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2550) เป็นคนไทยเชื้อสายจีนที่ในสมัยหนึ่งได้ชื่อว่าเป็นมหาเศรษฐีระดับต้นๆของเมืองไทย ผู้ก่อตั้งธนาคารศรีนคร และมูลนิธิป่อเต็กตึ๊ง
นายอุเทน เป็นผู้ร่วมก่อตั้ง บริษัท สุรามหาคุณ ที่ได้สัมปทานในการผลิตและจำหน่ายสุราของโรงงานสุราบางยี่ขัน ในชื่อ “แม่โขง” และ “กวางทอง” เมื่อ พ.ศ. 2502 ก่อนจะสูญเสียธุรกิจนี้ไปจากการพ่ายแพ้การประมูลให้แก่นายเจริญ สิริวัฒนภักดี นอกจากนี้นายอุเทนยังเป็นผู้ก่อตั้งบริษัท วังเพชรบูรณ์ ผู้ก่อสร้างโครงการเวิลด์เทรดเซ็นเตอร์ (ปัจจุบัน คือ เซ็นทรัลเวิลด์)
นายอุเทน เกิดในตระกูลแต้ มีบิดาชื่อนายแต้จือปิง (???) มารดาชื่อนางไอ๋เหีย (??) โดยก่อนจะเปลี่ยนชื่อเป็น "อุเทน" ได้ใช้ชื่อเดิมว่า "แต้โหง่วเล้า" (???) หรือในภาษาจีนกลางออกเสียงว่า "เจิ้งอู่โหลว" ซึ่งนายอุเทน เป็นบิดาของนายวิรุฬ เตชะไพบูลย์
อุเทน เตชะไพบูลย์ จบมัธยมศึกษาจากโรงเรียนอัสสัมชัญ และได้รับพระราชทานปริญญาศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ จากมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ในปี พ.ศ. 2523 และปรัชญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาวิชาเศรษฐศาสตร์ จากมหาวิทยาลัยรามคำแหง (พ.ศ. 2534) สังคมสงเคราะห์ศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ จากมหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ (พ.ศ. 2545) ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาบริหารการศึกษา จากสถาบันราชภัฎสวนสุนันทา (พ.ศ. 2546)
